Hỏi: Bố mẹ tôi có tạo lập được một thửa đất diện tích 450m2 và 05 người con. Khi bố tôi còn sống đã chia cho hai người con là tôi và anh cả hai mảnh đất trong tổng diện tích đó, còn những người con khác không được chia vì chưa lập gia đình. Năm 2016 bố tôi mất không để lại di chúc, mẹ tôi là người sử dụng và đóng thuế cho tới nay. Hiện nay, mẹ tôi chia diện tích đất còn lại cho ba người con trai chưa được chia. Anh C muốn được chia thêm một phần nữa nhưng mẹ tôi không đồng ý. Hỏi người con đã được bố mẹ tặng cho quyền sử dụng đất thì có quyền chia thừa kế và hưởng thêm nữa không?
LUẬT DUY HƯNG TRẢ LỜI:
Về phần diện tích diện tích được tặng cho khi bố mẹ còn sống
Căn cứ điều 457 BLDS 2015 quy định:
“Hợp đồng tặng cho tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên tặng cho giao tài sản của mình và chuyển quyền sở hữu cho bên được tặng cho mà không yêu cầu đền bù, bên được tặng cho đồng ý nhận.”
Vì mảnh đất do bố mẹ bạn tạo lập trong thời kì hôn nhân nên được coi là tài sản chung vợ chồng. Do vậy, bố mẹ bạn đã thực hiện quyền định đoạt của mình bằng cách chia cho hai người con (là bạn và anh cả) mỗi người một phần đất trong tổng diện tích này là phù hợp với quy định pháp luật hiện hành.
Tuy nhiên, căn cứ Điều 459 BLDS 2015 quy định:
“1. Tặng cho bất động sản phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực hoặc phải đăng ký, nếu bất động sản phải đăng ký quyền sở hữu theo quy định của luật.
2. Hợp đồng tặng cho bất động sản có hiệu lực kể từ thời điểm đăng ký; nếu bất động sản không phải đăng ký quyền sở hữu thì hợp đồng tặng cho có hiệu lực kể từ thời điểm chuyển giao tài sản.”
Như vậy, nếu bạn được bố mẹ tặng cho quyền sử dụng đất thì phải được lập thành văn bản và đăng ký quyền sở hữu.
Con đã được tặng cho quyền sử dụng đất thì có được chia thừa kế nữa không?
Vì bố bạn mất không để lại di chúc nên việc chia thừa kế sẽ theo quy định của pháp luật. Căn cứ điểm a Khoản 1 Điều 651 BLDS 2015 thì: “Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;”
Theo đó, mẹ bạn và 05 người con (trong đó có cả bạn và anh cả) là người thừa kế theo pháp luật nên đều được chia thừa kế.
Như vậy, người anh cả của bạn đã được tặng cho QSDĐ thì vẫn có quyền hưởng thừa kế đối với phần di sản thừa kế bố bạn để lại.
Việc được hưởng thừa kế của anh trai bạn là theo quy định của pháp luật đối với trường hợp chia thừa kế theo pháp luật, không phụ thuộc vào việc mẹ bạn có đồng ý hay không đồng ý chia cho anh ấy.
Về xác định di sản thừa kế
Trương hợp 1: Đã thực hiện thủ tục sang tên Giấy chứng nhận QSDĐ
Như đã trình bày ở trên, bố mẹ tặng cho QSDĐ phải được lập thành văn bản có công chứng, chứng thực và thực hiện thủ tục đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, đã được cấp GCNQSDĐ. Lúc này, người được tặng cho (bạn và anh cả) là chủ sử dụng đất hợp pháp của các mảnh đất được chia.
Trường hợp này, phần diện tích mà anh bạn được chia khi bố mẹ còn sống không được tính vào khối tài sản chung của bố mẹ bạn nên không phải là di sản thừa kế của bạn để lại.
Căn cứ Luật hôn nhân gia đình thì mẹ bạn được quyền sở hữu đối với một nửa khối tài sản chung đó. Lúc này, di sản thừa kế là ½ quyền sử dụng diện tích đất còn lại (sau khi trừ phần đất đã tặng cho 02 người con)
Trường hợp: Không đủ điều kiện thực hiện sang tên GCNQSDĐ
Nếu việc tặng cho không tuân thủ điều kiện theo quy định pháp luật và chưa được sang tên QSDĐ mà nay mẹ bạn không thừa nhận việc cho đất trước kia thì bạn và anh bạn không phải là người sử dụng đất hợp pháp.
Tuy nhiên, anh bạn vẫn có quyền yêu cầu chia di sản thừa kế của bố theo quy định pháp luật. Trường hợp này phần diện tích mà anh bạn đang quản lí được tính vào khối tài sản. Lúc này, di sản thừa kế là ½ quyền sử dụng thửa đất diện tích 450m2.
Để tìm hiểu thêm các vấn đề liên quan đến thừa kế. Mời bạn đọc tham khảo các bài viết khác Tại đây.
Hoặc liên hệ với Luật Duy Hưng bằng một trong các hình thức sau để được Tư Vấn Miễn Phí.
Rất hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng!
Trân trọng./.
