Bắt buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người khi nào?

Mặc cho những tác hại khôn lường của loại chất này, số người sử dụng ma túy ở Việt Nam ngày càng gia tăng, đặc biệt là giới trẻ. Vậy có phải trong trường hợp nào người sử dụng chất ma túy cũng bắt buộc phải tiến hành xét nghiệm không? Nếu xét nghiệm mà phát hiện dương tính với ma túy thì người sử dụng sẽ bị xử lý như thế nào?

1. Ma túy là gì? Dương tính với ma túy là gì?

   • Ma túy là gì?

Tại khoản 1 Điều 2 Luật Phòng, chống ma tuý năm 2021 đưa khái niệm về chất ma túy như sau: “Chấy ma tuý là các chất gây nghiện, chất hướng thần được quy định trong danh mục chất ma túy do Chính phủ ban hành”.

Dựa trên nguồn gốc của ma túy có thể phân ma túy thành 03 loại sau đây:

• Ma túy tự nhiên: Đây là các chất ma tuý có sẵn trong tự nhiên, là alcaloid của một số thực vật như cây thuốc phiện (anh túc), cây cần sa (cây gai dầu), cây coca (cocain).
• Ma túy bán tổng hợp: Là các chất ma túy được tổng hợp một phần từ một số loại ma tuý có sẵn trong tự nhiên, có tác dụng mạnh hơn chất ma túy ban đầu. Ví dụ: Morphin, heroin.
• Ma túy tổng hợp: Là nhóm các chất ma túy không có trong tự nhiên. Ma túy tổng hợp được tổng hợp nên từ các loại hóa chất (các hóa chất này được gọi là tiền chất): ví dụ: Amphetamin, MDMA, ecstasy, ma túy đá…

  • Thế nào là dương tính với ma túy?

Một người được xác định là dương tính với ma túy khi người này được phát hiện có các chất gây nghiện, chất hướng thần trong cơ thể thông qua việc thực hiện các kỹ thuật chuyên môn để xác định chất ma túy trong cơ thể. Vậy, những đối tượng nào phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể? Bắt buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người khi nào?

2. Bắt buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người khi nào?

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 22 Luật Phòng, chống ma túy năm 2021, Xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể được thực hiện đối với người thuộc trường hợp sau đây:

(1) Người bị phát hiện sử dụng trái phép chất ma túy;

(2) Người mà cơ quan, người có thẩm quyền có căn cứ cho rằng có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy;

(3) Người sử dụng trái phép chất ma túy đang trong thời hạn quản lý;

(4) Người đang trong thời gian bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính giáo dục tại xã, phường, thị trấn do có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy; đang cai nghiện ma túy; đang điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế; đang trong thời hạn quản lý sau cai nghiện ma túy.

Đối với các trường hợp buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể trên đây. Chủ thể có thẩm quyền xét nghiệm chất ma túy theo quy định tại khoản 2 Điều 22 Luật Phòng, chống ma túy năm 2021 bao gồm “Người đứng đầu cơ sở cai nghiện ma túy, cơ sở điều trị nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc thay thế. Người có thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sử dụng trái phép chất ma túy tiến hành xét nghiệm chất ma túy theo thẩm quyền hoặc đề nghị cơ quan, người có chuyên môn xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể”.

Như vậy, chỉ khi một người thuộc một trong bốn trường hợp trên đây thì mới bị bắt buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể người. Khi tiến hành xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể một người phải tuân theo các nguyên tắc được luật quy định.

3. Xét nghiệm dương tính với ma túy bị xử lý như thế nào?

Đối với trường hợp một người bị buộc phải xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể mà có kết luận của đơn vị có thẩm quyền tiến hành xét nghiệm về việc dương tính với loại chất này thì theo quy định pháp luật sẽ phải chịu những chế tài sau đây:

      Xử phạt vi phạm hành chính

Theo quy định tại khoản 1 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP thì người có hành vi sử dụng trái phép chất ma túy có thể bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng.

Ngoài ra, nếu người sử dụng trái phép chất ma túy mà đồng thời thực hiện thêm một trong các hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép,…chất ma túy nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 23 Nghị định 144/2021/NĐ-CP sẽ bị xử phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.

Đối với người nghiện ma túy, trường hợp bị buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể mà dương tính. Căn cứ theo quy định tại Điều 28 Luật Phòng, chống ma túy 2021 còn có thể bị áp dụng một trong hai biện pháp cai nghiện ma túy sau:

• Cai nghiện ma túy tự nguyện tại nhà hoặc tại cơ sở cai nghiện.
• Cai nghiện ma túy bắt buộc tại cơ sở cai nghiện ma túy công lập.

Đối với người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên căn cứ theo quy định tại Điều 96 Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 sửa đổi bổ sung năm 2020. Người nghiện ma túy từ đủ 18 tuổi trở lên đã bị áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn mà vẫn còn nghiện hoặc chưa bị áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc nhưng không có nơi cư trú ổn định thì áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.

      Xử lý hình sự người sử dụng trái phép chất ma túy

Đối với người chỉ sử dụng trái phép chất ma túy, Bộ luật Hình sự hiện hành không quy định tội danh đối với hành vi này. Tuy nhiên, trong trường hợp người sử dụng trái phép chất ma túy mà đồng thời thực hiện thêm một trong các hành vi mua bán, vận chuyển, tàng trữ trái phép,… chất ma túy thì sẽ bị xử lý hình sự tương ứng với các hành vi trên.

Trên đây là một số vấn đề pháp lý liên quan đến nội dung “bắt buộc xét nghiệm chất ma túy trong cơ thể một người khi nào?”. Để xem thêm các bài viết khác, mời bạn đọc tham khảo Tại đây. Hoặc liên hệ với Luật Duy Hưng bằng một trong các cách thức sau để được tư vấn trực tiếp.

Hotline tư vấn pháp luật: 0964653879

Facebook: https://www.facebook.com/luatduyhung/

Rất hân hạnh được phục vụ Quý khách hàng!

Trân trọng./.